تاریخچه زعفران و بهره گرفتن از ان به دست انسان قدمتی بیش از ۳۵۰۰ سال دارد زعفران سحرخیز ساری بهترین زعفران را برداشت و تولید و به فروش می رساند. زرپران ادویه‌ای است که از کلاله خشک شده گل زرپران به دست می‌اید.
و در طول تاریخ در میان گرانترین مواد جهان بوده‌است؛ و به عنوان ادویه، رنگ، عطر و دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریشه و تبار زرپران بومی آسیای جنوب غربی است و بعد از آن برای نخستین بار در یونان کشت شد.
در حال حاضر ایران بزرگترین تولیدکننده زرپران در جهان به‌شمار می‌آید و نزدیک به نه دهم زرپران دنیا در ایران تولید می‌شود.
گونه وحشی گل زعفران احتمالا زعفران کارترایتیانوس بوده، که ریشه آن به کرت یا آسیای مرکزی باز می‌گردد؛ توماسی و پالاسی سایر منابع ممکن‌اند.
اکنون گل زعفران یک جاندار پلی پلوئیدی است که خودناسازگار و دارای گامت‌های عقیم نر می‌باشد؛ این گیاه دارای میوز نابجاست و در نتیجه در تولید مثل مستقل ناتوان می‌باشد.
اگر زعفران گونه جهش یافته کارترایتیانوس باشد، احتمالا در اواخر عصر برنز در کرت ظهور یافته‌است.
احتمالا بشر با انتخاب کارترایتیانوس‌های دارای کلاله بلندتر، آن‌ها را اصلاح نژاد کرده‌است. زعفران حاصل در منبع گیاه‌شناسی آشوری متعلق به قرن ۷ام قبل از میلاد، به نوشته آشور بانی‌پال باز می‌گردد.
و از آن به بعد به طول ۴ هزاره، مورد تجارت و استفاده قرار گرفته و در درمان نود نوع بیماری به کار رفته‌است. کلون زعفران به آرامی در بیشتر مکان‌های اوراسیا گسترش یافت، و بعدها به بخش‌هایی از آفریقای شمالی، آمریکای شمالی و اقیانوسیه رسید.
اکنون بیشترین مقدار تولید زعفران در اختیار ایران قرار دارد، که حدودا ۹۰ درصد محصول سالانه را تولید می‌کند.
ریشه‌شناسی
ریشه نهایی واژه انگلیسی saffron احتمالاً به کلون کشت‌شده زعفران بازمی‌گردد، که به نوعی ریشه‌اش نامعلوم است. این واژه از لغت لاتین safranum ریشه گرفته‌است که در ابتدا به فرانسوی safran نام داشت. فراتر از آن، ریشه‌شناسی دارای تضاد است.
احتمالاً saftanum از واژه فارسی زعفران ریشه گرفته‌است.
برخی نظری دیگر دارند: آنان معتقدند زعفران، معرب واژه فارسی «زرپران» به شکل زر+پر+ان، و به معنای «دارای گل‌های زرد» می‌باشد.
یک شکل قدیمی‌تر این واژه، کلمه اکدی azupiranu می‌باشد. همچنین شکل لاتین safranum ریشه safrà کاتالانی و zafferano ایتالیایی می‌باشد اما واژه پرتغالی açafrão، و azafrán اسپانیایی از واژه عربی «الزعفران» ریشه می‌گیرند.
واژه لاتین crocum نیز قطعاً یک وام‌واژه سامی می‌باشد. این واژه از ریشه آرامی kurkema، واژه عربی کرکم و واژه‌های یونانی krokos یا karkum ریشه می‌گیرد که معنای آن «زردفام» است.
در زبان پارسی میانه ( پهلوی ساسانی) به زعفران kurkum می‌گفتند.دسته کم به دیدگاه فره‌وشی این واژه یعنی کرکم ایرانی و پهلویست.
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.